Regał z materiałem zmiennofazowym (PCM): bezprądowa spiżarnia, która chłodzi warzywa
in Meble

Regał z materiałem zmiennofazowym (PCM): bezprądowa spiżarnia, która chłodzi warzywa

Trzymanie zapasów w mieszkaniu często kończy się gumowatą sałatą i kiełkującymi ziemniakami. Rozwiązaniem może być drewniany regał z kapsułami zmiennofazowymi (PCM), który w ciągu nocy „ładuje” chłód, a w dzień powoli go oddaje – bez prądu, hałasu i wentylatorów. Dzięki temu warzywa i pieczywo pozostają świeże dwa, a nawet trzy razy dłużej, a kuchnia zyskuje designerski, modulowany mebel inspirowany tradycyjną piwniczką ziemną.

1. Budowa modułu PCM

  • Korpus: Olejowany bambus (15 mm), frezowane kanały wentylacyjne Ø 25 mm
  • Szuflady: Plecionka konopna + ramka z drewna tulipanowca
  • Kapsuły PCM: Bio-para­fina C17-19, punkt topnienia 18 °C, zawartość 450 g na półkę
  • Opakowanie kapsuł: Aluminiowe „poduszki” 200 × 120 mm, szczelny zgrzew
  • Wymienna mata higroskopijna: Włókno lniane + węgiel aktywny (pochłania etylen)

2. Zasada działania

W nocy (typowo < 18 °C przy uchylonym oknie) parafina zamarza i magazynuje energię – 200 kJ kg-1. W ciągu dnia, gdy temperatura w kuchni rośnie, kapsuły topnieją, utrzymując wewnątrz regału stałe 18–19 °C przez 8–10 h. Kanały konwekcyjne umożliwiają swobodny przepływ powietrza, a mata lniana reguluje wilgotność, redukując ryzyko pleśni.


Przekrój półki PCM: kapsuły parafinowe, kanał wentylacyjny, mata lniana

3. Zalety regału PCM

Zaleta Opis Korzyść w praktyce
Bezprądowe chłodzenie Ładowanie nocnym powietrzem 0 kWh rocznie na przechowywanie warzyw
Anty-odpad Stała temp. 18 °C Świeżość warzyw ↑ do 3×
Modułowość System click-in półek Dopasowanie od 40 cm do 2 m szerokości
Akustyka Bambus + konopie Tłumienie pogłosu w otwartej kuchni
Estetyka Ciepły kolor, naturalny zapach Mebel łączący vintage i eko-tech

4. Studium przypadku: mikrokawalerka 28 m² w Poznaniu

  • Instalacja: Regał 5 półek, 12 kapsuł PCM (5,4 kg parafiny)
  • Pomiar (czerwiec–sierpień):
    • Średnia temp. w kuchni: 25,6 °C
    • Średnia temp. wewnątrz regału: 19,4 °C
    • Straty żywności (odpady): 3,1 kg → 1,2 kg miesięcznie

5. DIY – budowa jednej półki (600 × 400 mm)

5.1 Materiały

  1. Deski bambusowe 15 mm – 2 × 600 mm, 2 × 370 mm
  2. Trzpienie drewniane Ø 8 mm, 8 szt.
  3. Kapsuły PCM 200 × 120 mm, 3 szt.
  4. Plecionka konopna 600 × 400 mm
  5. Klej poliuretanowy (VOC 0 g l-1)

5.2 Kroki

  1. Frezuj 3 rowki 25 mm co 120 mm w dolnej desce (kanały powietrzne).
  2. Sklej i zszykuj korpus (trzpienie + klej), pozostaw 2 h do wiązania.
  3. Włóż kapsuły PCM, przykryj plecionką konopną.
  4. Osadź półkę „click-in” w regałowym stelażu.
  5. Na noc wystaw półkę na balkon (min. 6 h < 18 °C) – gotowe.

Czas: ≈ 45 min, koszt materiałów: ok. 110 zł.

6. Plusy i minusy w pigułce

Aspekt Plus Minus
Energia 0 kWh działania Wymaga nocnego wietrzenia < 18 °C
Serwis Kapsuły wymienne (10 lat) Bio-parafina mięknie > 35 °C
Waga Light-bambus + 2 kg na półkę (PCM)
Design Natura & tech Widoczne kapsuły – stylistyka eko-lab
Cena Zwrot przez oszczędność żywności ≈ 420 zł m-2 półki

7. Zdrowie i środowisko

  • Bez VOC – kapsuły hermetyczne, klej wodny.
  • Biomasa – 82 % materiału z bambusa i konopi.
  • Recykling – parafina odzyskiwana, bambus kompostowalny.

8. Przyszłość: PCM 2.0

  • Eutektik soli hydratowych – punkt topnienia 14 °C dla letnich upałów.
  • PLC-monitoring – drukowane termozmienne etykiety wskazują stan „naładowania”.
  • Panel PV-nocny – ogniwa TEG zbierają różnicę temp. noc/dzień i doładowują kapsuły Peltiera.

Wnioski: chłód z powietrza, świeżość na półce

Regał PCM to powrót do korzeni w nowoczesnym wydaniu – wykorzystuje nocny chłód jak dawne spiżarnie, a jednocześnie oferuje modulowany, elegancki mebel. Dla mieszkań bez piwniczki i dla wszystkich, którzy chcą ograniczyć marnowanie jedzenia oraz energii, to proste, a zarazem genialne rozwiązanie.